Hvað er ISO og hvers vegna skiptir það máli?
Ljósnæmi myndflögunnar – hjartað í ljósmyndun
ISO mælir hversu næm myndflaga vélarinnar er fyrir ljósi. Lág tala (t.d. ISO 100) þýðir að flagan er lítið næm – hún þarf meira ljós til að mynda mynd, en skilar hreinari og skarpari útkomu. Hærri tala (t.d. ISO 1600 eða 3200) eykur ljósnæmið og gerir kleift að taka myndir í myrkri, en getur einnig aukið myndsuðu (noise).
Grunnreglan
Því lægra ISO gildi, því betri myndgæði – en því meira ljós þarftu. Því hærra ISO gildi, því bjartari verður myndin – en með meiri myndsuðu. Markmiðið er að finna jafnvægi milli ljósops, lokarahraða og ISO – svokallaða “exposure triangle”.
Hvenær á að hækka ISO?
ISO er ekki óvinur – heldur verkfæri. Það er gott að hækka ISO þegar:
- Þú ert að taka myndir við litla birtu og vilt forðast hreyfingu (t.d. í kirkju eða tónleikum).
- Þú ert að taka myndir handhéldur án þrífóts og þarft hraðari lokarahraða.
- Þú vilt fanga augnablikið frekar en að fórna myndinni vegna of langs lokarahraða.
Myndsuða og gæði
Þegar ISO er hækkað bætir myndflagan við rafrænum styrk til að „sjá“ betur í myrkri. Þetta veldur oft litlum litapunktum og grófleika í myndinni – sem kallast myndsuða (noise). Nútímalegar Canon-vélar, sérstaklega Full-frame gerðir eins og 6D Mark II og 5D Mark IV, ráða þó mjög vel við há ISO gildi og skila hreinni myndum en eldri vélar.
Hagnýt ráð
- Haltu ISO eins lágu og mögulegt er þegar þú ert í góðri birtu.
- Notaðu Auto ISO í handvirkri stillingu (M) – þá stjórnar þú ljósopi og lokarahraða, vélin aðlagar ISO.
- Ef þú þarft að hækka ISO, gerðu það meðvitað – betra er að hafa örlítið suðna mynd en óskýra.
- Þegar unnið er með RAW skrár er auðveldara að minnka suðu í eftirvinnslu (t.d. í Lightroom eða DPP).
Niðurstaða
ISO er lykilatriði í stjórn ljósmyndarans á birtu. Að skilja hvernig ISO, ljósop og lokarahraði vinna saman gerir þér kleift að taka skarpari og markvissari myndir við allar aðstæður. Ekki hræðast að hækka ISO þegar aðstæður krefjast þess – gott ljós og rétt fókus eru alltaf mikilvægari en tölugildið sjálft.
Myndavélamarkaður Canon & Co.
Við bjóðum fjölbreytt úrval notaðra Canon EOS véla – allar prófaðar, flokkaðar og tilbúnar til notkunar.

