Hvernig nota má síur (CPL, ND, UV) í landslagsljósmyndun
Af hverju nota síur?
Síur eru einfalt en áhrifaríkt tæki til að stjórna ljósi og endurkasti áður en það lendir á myndflögunni. Þær geta breytt bæði birtu, litum og áferð himins á náttúrulegan hátt – án þess að treysta á eftirvinnslu.
CPL – Hringpólarsía (Circular Polarizer)
Ein af mikilvægustu síagerðum í landslagsljósmyndun:
- Minni endurkast af vatni, gleri og laufum.
- Dýpkar bláan himin og gerir skýin hvítari.
- Dregur fram liti og eykur kontrast á náttúrulegan hátt.
Snúðu síunni hægt á meðan þú horfir í gegnum viewfinder eða skjáinn þar til þú sérð æskileg áhrif. Best er að nota CPL-síu þegar sól er í 45° horni við myndefnið – ekki beint fyrir framan eða aftan.
Dæmi um síur: NiSi True Color CPL, HOYA HD CIR-PL Slim, B+W Käsemann CPL.
ND – Neutral Density sía
ND-sía dregur úr magni ljóss sem kemst í myndavélina.
- Gerir kleift að nota hægan lokarahraða í birtu (t.d. til að mýkja foss eða sjó).
- Leyfir vítt ljósop í mikilli birtu til að fá minni dýptarskerpu.
ND-síur eru til í mismunandi styrkjum: ND4, ND8, ND64, ND1000 o.fl. Því hærra gildi, því meiri ljósskerðing.
Dæmi:
- ND8 → dregur úr ljósi um 3 stopp.
- ND1000 → dregur úr ljósi um 10 stopp (tilvalið fyrir hæga vatnsmyndun).
Muna að nota þrífót þegar lokarahraðinn fer niður fyrir 1/30 sekúndu.
UV – Ultraviolett sía
Upphaflega notuð til að verja filmur fyrir útfjólubláu ljósi. Í dag hefur hún fyrst og fremst verndandi hlutverk:
- Verndar linsuna gegn ryki, rigningu og rispum.
- Hefur mjög lítil áhrif á myndgæði – ef hún er af góðum gæðum.
Margir hafa UV-síu fast á linsunni til varnar – sérstaklega þegar myndað er úti í íslenskum aðstæðum.
Samspil og samsetning
- CPL og ND má nota saman til að fá bæði litastýringu og ljósskerðingu.
- Forðastu þó að skrúfa of margar síur ofan á hvor aðra – það getur valdið vignetting (dökku hornum).
Hvenær á að nota hvaða síu?
| Aðstæður | Besti kostur | Áhrif |
|---|---|---|
| Sólríkur dagur með vatni eða himni | CPL | Dregur úr glampa og eykur litadýpt. |
| Björt miðdegisbirta | ND | Hægir á lokara, mýkir vatn og ský. |
| Vindasamt eða rykugt umhverfi | UV | Verndar linsuna. |
| Gullna stundin / sólsetur | CPL eða án síu | Heldur náttúrulegum litum. |
Niðurstaða
Rétt val á síu getur umbreytt venjulegri mynd í einstaka landslagsmynd. CPL og ND-síur eru sérstaklega gagnlegar fyrir íslenskt landslag þar sem birtan og veðrið breytast hratt.
Myndavélamarkaður Canon & Co.
Við bjóðum úrval vandaðra Canon-samhæfra síu og fylgihluta – prófað og mælt með fyrir landslagsljósmyndun.
