Portrett – að fanga persónu og birtu
Hvað er portrett ljósmyndun?
Portrettmyndun snýst ekki aðeins um að sýna andlit — heldur að fanga persónu, svip og stemningu. Markmiðið er að segja sögu um manneskjuna, ekki bara hvernig hún lítur út. Ljósið, sjónarhornið og svipbrigðin vinna saman til að skapa tilfinningu sem áhorfandinn finnur. Góð portrettmynd er ekki tekin – hún er búin til.
Rétt linsa og brennivídd
Val á linsu hefur mikil áhrif á hvernig viðfangið birtist:
- 50mm–85mm – klassískar portrettlinsur; náttúrulegt sjónarhorn og falleg bakgrunnsóskerpa.
- 100–135mm – mjúkt og „flatt“ andlit, dregur úr skekkju.
- 35mm – meira umhverfi, gott fyrir „environmental portraits“.
Linsur eins og Canon EF 85mm f/1.8 USM eða Canon EF 135mm f/2L USM eru frábærar fyrir portrett. Einnig henta Canon EF 50mm f/1.4 og EF 40mm f/2.8 vel í léttari ferðaprófíla.
Ljós og birtustefna
Ljós er það sem mótar andlit og tilfinningu:
- Hliðarljós: gefur dýpt og form, lýsir aðeins annan helming andlitsins.
- Framljós: mjúk og jafn lýsing, dregur úr skuggum.
- Bakljós: skapar ljóma eða ljósjaðar um hár og axlir.
- Gluggahliðarljós: frábært náttúrulegt ljós fyrir róleg portrett innandyra.
Mjúkt ljós (t.d. skýjaður dagur eða diffuser) gefur náttúrulegri áferð en beint sólarljós.
Ljósop og dýptarskerpa
- Notaðu vítt ljósop (f/1.4–f/2.8) til að fá fallega bakgrunnsóskerpu (bokeh).
- Fókus á augað nær myndavélinni – það er „sjálfur lífspunkturinn“ í portrettinu.
- Hærra ljósop (f/4–f/5.6) hentar þegar fleiri andlit eru í fókus (t.d. fjölskyldumyndir).
Ráð: Stattu fjær og notaðu lengri brennivídd til að fá náttúruleg hlutföll í andlitinu.
Samskipti og svipur
Tæknin nær aðeins hálfa leið – restin snýst um traust og tengingu:
- Talaðu við viðfangið áður en þú byrjar að mynda.
- Láttu fólk hreyfa sig lítillega – kyrr staða getur virkað stíf.
- Notaðu húmor eða samtal til að slaka á svipbrigðum.
Fólk gleymir myndavélinni þegar það byrjar að tala eða hlæja — þar kemur sannleikurinn fram.
Bakgrunnur og samsetning
Bakgrunnurinn á að styðja við andlitið, ekki keppa við það:
- Leitaðu að einföldum litum eða mjúkum mynstrum.
- Notaðu litakontrast (t.d. ljós andlit gegn dökkum bakgrunni).
- Þrískiptingarreglan virkar líka hér – staðsettu augu eða höfuð á efri þriðjungslínu.
Prófaðu að nota ljós frá hlið eða glugga með hvítum vegg sem endurkast.
Portrett innandyra og utandyra
- Innandyra: gluggahliðarljós eða softbox gefur náttúrulega birtingu.
- Utandyra: gullna stundin (skömmu fyrir sólarlag) gefur hlýtt og mjúkt ljós.
- Notaðu fill-flass eða reflektor ef andlit skyggist of mikið.
Niðurstaða
Góð portrettmynd snýst um samband ljósmyndara og viðfangs. Tæknin hjálpar þér að skapa ljósið – en augnablikið og persónuleikinn gera myndina lifandi.
Myndavélamarkaður Canon & Co.
Við bjóðum úrval linsa og flassa sem henta sérstaklega vel fyrir portrettmyndun – bæði fyrir innandyra og utandyra aðstæður.
